[مثل کسانی که تورات بر آنها تحمیل گشته و بدان عمل نمی‌کنند، مثل آن خری است که بار کتاب حمل می کند]
(قرآن کریم. سوره‌ی جمعه. آیه‌ی ۵)

[اگر خواسته بودیم، به‌سبب آن علم که به او داده بودیم، "یک عالِم گناه‌کار بدون‌عمل" به آسمانش می‌بردیم اما او در زمین ماند و از هوای نفسانی خود پیروی کرد. مثل او چون مثل آن سگ است که اگر به او حمله کنی زبانش را از دهان بیرون می‌آورد و اگر رهایش کنی باز زبانش را از دهان بیرون می‌آورد]
(قرآن کریم. سوره‌ی الاعراف. آیه‌ی۱۷۶)

یکی را گفتند: عالم بی‌عمل به چه ماند؟ گفت: به زنبور بی‌عسل!
(سعدی شیرازی)

هر که را بخواهیم به مراتب والا می‌رسانیم (تا مردم بدانند) فوق هر دانشمند، دانشمندتری وجود دارد (تا به خدا منتهی شود)
[سوره‌ی یوسف آیه‌ی ۷۶]

★

عالم بی عمل

{هر کس بیشتر بداند مسؤلیتش سنگین‌تر و در نتیجه بیشتر افسرده می شود}

عالم بی‌عمل
هر که ز جهل شد جدا میل طرب نمی‌کند
خدمت خلق اگر کند حس تعب نمی‌کند

رهرو راه معرفت در پی کسب دانش است
روز سپید خویش را بیهده شب نمی‌کند

هر که مرید عشق شد در ره خلق پانهد
از غم فقر و بی کسی ناله و تب نمی‌کند

شهوت سرکش درون در دل خویش می‌کشد
عاشق پاکباز حق صحبت لب نمی‌کند

روح شریف آدمی طعنه به کس نمی‌زند
با دل و آبروی کس لهو و لعب نمی‌کند

از دل ناتوان اگر دفع بلا و شر کند
منت کس نمی‌نهد! مزد، طلب نمی‌کند

نسبت برتری مده، بر دل پر غرور خود
دل که شریف شد دگر، یاد لقب نمی‌کند

منتقدان خویش را تهمت ناروا مزن
آنکه به راه حق بود، خشم و غضب نمی‌کند

عالم بی‌عمل کجا بهره به خلق می‌دهد؟
وعده‌ی خویش را وفا مرد جلب نمی‌کند

واعظ شهر را بگو بیهده سرزنش مکن
آن‌که رطب خورد ز کس، منع رطب نمی‌کند

اوج کلام را ببین تا به کجا رسیده است
این همه لطف را به‌جز اهل ادب نمی‌کند
(پارک جمشیدیه. تهران. بهار ۱۳۹۰)
فضل الله نكولعل آزاد
www.lalazad.blogfa.com
www.fazlollahnekoolalazad.blogfa.com
Www.f-lalazad.blogfa.com
Www.faznekooazad.blogfa.com
http://nazarhayeadabi.blogfa.com/

* ممکن است گروهی بپرسند چرا کسی که از نادانی دور می‌شود، می‌بایست نگران باشد و شادی نکند. در حالیکه از این مصرع چنین منطوری افاده نمی‌شود، بلکه مقصود این است؛ هرکس که دانا می‌شود، به سختی‌ها و ناملایمتی‌های روزگار بیشتر واقف می‌شود و در نتیجه افسرده می‌گردد و شادی نمی‌کند.

نوشته شده توسط فضل الله نکولعل آزاد در دوشنبه بیست و سوم فروردین ۱۳۹۵ |